معلمان توانمند نقشی تعیین کننده در تحقق و تثبیت ایران قدرتمند دارند. پس توانمندسازی را باید یک ماموریت ملی قلمداد کرد که مشارکت در آن بی تردید یک مسئولیت خطیر ملی است. مجموعه‌ی “معلمی بهتر” با هدف کمک به کنشگران تعلیم و تربیت و بر اساس این فرض تولید و منتشر شده است.
به همین منظور مصاحبه ای با دبیر این مجموعه (دکتر محمود مهر محمدی) انجام داده ایم:
🔻از این‌که دعوت ما را برای شرکت در این مصاحبه پذیرفتید سپاسگزارم. اگر برای آغاز گفتگو نکته‌ای دارید بفرمایید.
از انتشارات فاطمی که همیشه با نواوری در حوزه آموزش نقش پیشتازی داشته است سپاسگزاری کنم. آماده پاسخ به سوالات شما هستم.
🔻مبنای تولید کتاب‌های معلمی بهتر چیست؟ پاسخگوی چه نیازی است؟
هر کتاب از این مجموعه (معلمی بهتر) که عصاره یک حوزه دانشی است، در صدد متقاعد سازی مخاطب نسبت به این گزاره است:
“من اگر فلان حوزه دانشی یا نظری مرتبط با حرفه معلمی را بشناسم و در انبان حرفه‌ای(رپرتوار) خودم آن را جای دهم، معلم بهتری خواهم بود. خواه با استفاده مستقیم از ظرفیت‌های این حوزه دانشی در فرایند تدریس خودم و/ یا با آموزش آن به دانش آموزان برای بهره‌برداری از آن در فرایند یادگیری و رشد.” چون ما بر همین مبنا به سراغ تالیف هر جلد رفته‌ایم.
🔻کدام گروه از معلمان می‌توانند بهره بیشتری از این کتاب‌ها ببرند؟
به نظرم دانش و دانشوری یا یادگیری مستمر را اگر ذات و هم‌زاد کنش حرفه‌ای تدریس موثر یا معلمی بدانیم، هیچ گروه از معلمان نمی‌تواند از مطالعه این‌دست آثار خود را بی نیاز بداند. مگر این‌که شوق یادگیری و بالندگی را از دست داده باشد. خصوصا دانشجو معلمان در فرایند تکوین شخصیت معلمی و حرفه‌ای خود می‌توانند به این منابع تکیه کنند. شوق یادگیری در آن ها علی‌القاعده در اوج است.
🔻ویژگی‌های متمایز کننده این کتاب‌ها چیست؟
نقطه عطف کتاب‌های این مجموعه که در عین‌حال آن ها را از کتاب های موجود متمایز می کند، مرتبط با ساختار تدوین کتاب‌های متعلق به این مجموعه است. دراین ساختار تمامی عناصر از جمله روایت ها نقش کلیدی دارند. روایت‌ها پیش از ارائه هر بخشی از محتوای علمی یا هر فصل کتاب جانمایی شده‌اند. معلمان یا دانشجو معلمان که مخاطب این کتاب‌هاهستند باید بتوانند خود را در این روایت‌ها ببینند یا با آن ارتباط برقرار کنند. بدین منظور سعی شده باور پذیر و جذاب باشند. طرح مبحث نظری متعاقب ارائه روایت یا موقعیت عملی، سبب برقراری ارتباط عمیق‌تر خواننده با آن مبحث یا معنادار جلوه‌کردن آن می‌شود. وگرنه بحث‌های نظری در حوزه معلمی فراوان و در قالب های گوناگون در دسترس علاقمندان هست.
وجه متمایز دیگر سوال هایی است که پس از هر روایت طرح شده تا خواننده را دعوت به ثبت نظر در موقعیتی که معرف حال و اکنون اوست بکند. همین پرسش‌ها بعد از ارائه بحث نظری تکرار شده‌اند تا خواننده دوباره و این‌بار در موقعیت تازه(کارشناسانه‌تر) نظرات خود درباره روایت ابتدای فصل را ثبت کند و با پاسخ‌های نوبت اول خود مقایسه کند. حال و هوای سوال‌هایی که در دو نوبت خواننده دعوت به پاسخ‌دادن می‌شود بدین قرار هستند؛ گرچه در همه‌ی موارد از این عبارات استفاده نشده است.
۱) تفسیر / تحلیل شما از این موقعیت آموزشی چیست؟
۲) اگر در این موقعیت آموزشی قرار داشتید چه تصمیمی می گرفتید؟
۳) چرا تصمیم تان را مناسب ترین تصمیم می دانید؟
بالاخره، کوتاه بودن و کم حجم کتاب‌ها مزیت دیگری است که می‌تواند جذابیت و لذت بیشتری را به همراه داشته باشد. البته برای جبران محدودیت حجم که روشن است محدودیتی اختیاری است، از تکنولوژی کیو‌آرکد استفاده شده تا در عین‌حال منابع تکمیلی در دسترس علاقمندان باشد.
🔻به نظر شما این کتاب‌ها در چه فرایندی خوبست توسط معلمان مورد استفاده قرار گیرد؟
تشکیل گروه‌های یادگیری در مدارس برای مطالعه و بحث درباره مضامین این کتاب‌ها توصیه من است. حتی اگر نیاز به پشتیبانی تخصصی در این گروه های یادگیری داشته باشند ما آمادگی داریم. برای دانشجو معلمان هم توصیه می‌کنم حلقه‌های یادگیری با استفاده از ظرفیت انجمن‌های علمی با محوریت معلمی‌بهتر تشکیل شود تا بحث و گفتگو درباره کتاب مورد علاقه‌شان شکل بگیرد. البته اجرای این پیشنهاد تنها برای بهره‌مندی بیشتر است. وگرنه مطالعه و استفاده فردی خواه برای معلمان یا دانشجو معلمان حتما در جای خود مفید است.
🔻آیا برای ناشر پیشنهادی دارید؟
پیشنهاد نهایی من این است که در فضای مجازی امکان ویژه‌ای فراهم شود تا تجربه‌های مرتبط با این مجموعه کتاب‌ها ثبت و ضبط شود. خصوصا تجربه‌های مرتبط با آن‌چه پس از مطالعه کتاب در سطح کلاس درس اتفاق افتاده است. البته تجربیات مربوط به تشکیل حلقه‌های یادگیری و اتفاقاتی که در این حلقه افتاده است هم باید شنیدنی باشد. بالاخره پیشنهادهای خوانندگان به من به‌عنوان دبیر علمی مجموعه یا نویسندگان هر اثر یا فاطمی نیز در این فضا می‌تواند بازتاب داشته باشد.
🔻با سپاس از وقتی که به این گفتگو اختصاص دادید.
من هم از شما ممنونم.
کتاب هایی که از این مجموعه منتشر شده است:
