“مدخل داستان معاصر فارسی” و “ادبیات نزد افلاطون”در فیدیبو منتشر شد

نسخه الکترونیکی دو کتاب از مجموعه مسائل نظری ادبیات در فیدیبو منتشر شد

مدخل داستان معاصر فارسی

نسخه الکترونیکی کتاب در فیدیبو

این کتاب کوششی است برای بررسی کوتاه تاریخ ادبیات داستانی معاصر ایران. در اینجا گزارش تاریخی جریان­ها را به دلیل وابستگی صعود و افول گونه­ های ادبی به تحولات سیاسی سودمندتر از دیگر رویکردها دانستیم و بیشتر از نویسندگان صاحب صناعتی یاد کردیم که بر سنت داستان نویسی فارسی تأثیر گذاشته­ اند.

تأکید بیشتر بر رمان به دلیل غالب بودن این قالب در میان تمامی اشکال ادبی روزگار ماست. در تحلیل رمان هم بر دو گرایش مرتبط با ادبیات تکیه کردیم و از برخی ابزارهای آن­ها در حد مقدور سود جستیم: یکی روایت­ شناسی و دیگری جامعه­ شناسی ادبیات؛ اولی جنبه­ های شکلی و دومی جنبه­ های محتوایی تحلیل را پوشش می­دهند. اولی بیشتر به سراغ ساختار پیرنگ می­ رود و دومی بیشتر با کنش اجتماعی شخصیت در پیرنگ سر و کار دارد ؛ دو سازه­ ای که وجه اصلی تمایز رمان را با قصه و سایر شکل­ های روایی مشخص می کند. در روایت­ شناسی بیشتر از رویکردهای شناخته­ شده روایت­شناسان ساختارگرا بهره بردیم و در جامعه­ شناسی ادبیات به کاربردی ساده از مفهوم « قهرمان مسئله­ دار» از منظر گئورگ لوکاچ و لوسین گلدمن – فارغ از پیچیدگی­ های آن­ها- بسنده کردیم

ادبیات نزد افلاطون

نسخه الکترونیکی کتاب در فیدیبو

سیر قهقراییِ نزول آثار ادبی در روزگارِ معاصر، فروماندن متخصصان از ارزش‌گذاری میان اثر ادبیِ مایه‌ور و کم‌مایه، و تکثر رو به بی‌نهایتِ نظریه‌ها و رهیافت‌های ادبی، خبر از نوعی سرخوردگی از امکانِ شناختِ ادبیات در تمامیتِ آن را می‌دهد. چنین وضعیتی همان‌قدر که از طرحِ پرسشِ «ادبیات چیست؟» کناره‌ می‌گیرد اهمیتِ پیش‌کشیدنِ آن را نیز فرایاد می‌آورد. علم بلاغت در قلمرو اسلام و دانش سخنوری در یونان و روم باستان از یک‌سوی، و رشته‌هایی همچون زبان‌شناسی، نقد ادبی، و حتی نظریۀ ادبیات از سویِ دیگر، از آن جهت که خود را عهده‌دارِ شناخت حوزه‌هایی جزئی از کلیت ادبیات ساخته‌اند، و یا پای در متافیزیک‌هایی جزمی استوار کرده‌اند، به‌ویژه در عصرِ پایانِ متافیزیک‌ها، راهی به طرح و صورت‌بندیِ پرسشِ پیش‌گفته نمی‌برند. برای طرح این پرسش، باید توأمان از جریان‌های غالب فلسفی و ادبیِ سدۀ معاصر چشم برداریم و ریشه‌هایِ فلسفه و ادبیات را، در سپیده‌دمِ فلسفه یعنی در یونان باستان، و ذیل مفاهیم کلیِ فیلوسوفیا و پویسیس، جست‌وجو کنیم؛ چراکه بازگشت به سرآغازها تنها راهِ برون رفت از بن‌بست‌هایِ فکری-فلسفی است. نخستین گام برایِ این اقدامِ خطیر بازخوانی و تحلیلِ دیالوگ‌هایِ افلاطونی است و ادبیات نزد افلاطون عنوانی است که برایِ معرفی پژوهشی از این دست برگزیده شده‌است